مزارع آینده: صنعت کشاورزی یکی از تأثیرپذیرترین صنایع از دگردیسی دیجیتال و پیشرفت فناوری است. غذا یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین تولیدات صنعت اقتصاد است و کشاورزی هم یکی از مهم‌ترین و اصیل‌ترین حرفه‌های موجود از ابتدای تمدن بشری برای تحقق این نیاز اولیه بشر بوده است. مطابق گفته‌های سازمان کشاورزی و غذای (FAO) ملل متحد، با توجه به رشد جمعیت جهان در سال ۲۰۵۰ در مقایسه با سال ۲۰۰۶ به اندازه ۶۰ درصد بیشتر مواد غذایی نیاز داریم.
در کنار مزایایی که فناوری می‌تواند برای تولیدکنندگان و کشاورزان داشته باشد، منافعی را نیز برای دولت‌ها به دنبال خواهد داشت. دگردیسی دیجیتال و توسعه فناوری‌ها در تمامی بخش‌ها از جمله کشاورزی دارای تأثیرات شگرفی است که در ترغیب دولت‌ها در به‌کارگیری این فناوری و ابزارها بسیار مؤثر است. در ادامه مروری بر مزایایی خواهیم داشت که در نگرش دولت‌ها به استفاده از فناوری در صنعت کشاورزی نقش بسزایی دارد.
- کاهش قیمت تمام‌شده
- افزایش صادرات به جهت افزایش تولید
- کاهش نگرانی‌های ناشی از هدررفت منابع آبی در سیستم کشاورزی
- رونق کشاورزی و کاهش سیر صعودی مهاجرت به شهرها
- حفظ منابع زیست‌محیطی
پس از بررسی فوایدی که استفاده از فناوری در بهبود صنعت کشاورزی و مزایایی که هم برای تولیدکنندگان و هم برای مصرف‌کنندگان این صنعت دارد، به انواع فناوری‌ها و فناوری‌هایی که در این بخش به کار گرفته می‌شوند، نگاهی خواهیم انداخت .
- حسگرها: حسگرها نقش بسیار مهمی در جمع‌آوری اطلاعات از زمین کشاورزی را بر عهده دارند؛ اطلاعاتی که توسط بسیاری از فناوری‌های دیگر برای تجزیهوتحلیل و تصمیم‌گیری مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای مثال، حسگرهایی که مقدار دقیق محصولات برداشت‌شده و موجود در انبار را دارند. همچنین حسگرهایی که در درون خاک قرار می‌گیرند و میزان آب و مواد مغذی موجود در خاک را دائماً بررسی کرده و به کشاورز گزارش می‌دهند.
- پهپادها: پهپادهایی که نقشه زمین کشاورزی را تهیه می‌کنند و تصاویر هوایی از وضعیت محصولات کاشته‌شده را ارائه می‌دهند.
- روباتیک: ماشین‌هایی که برای اهداف مشخصی طراحی شده‌اند و تماماً خودکار هستند و جهت کاشت و برداشت محصول مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- اینترنت اشیا: حسگرهای خاک و هوا که در مزارع نصب شدند و به دستگاه‌های موبایل متصل هستند، می‌توانند تصمیمات لازم را در زمینه‌هایی همچون آبیاری جهت رسیدن به سطح مشخصی از رطوبت، استفاده مؤثر از کودها و سموم شیمیایی را به صورت هوشمند و بر اساس اطلاعات موجود بگیرند. این کار به کاهش خسارات ناشی از خطاهای انسانی کمک می‌کند.
- داده‌های بزرگ: با وجود حسگرها، روبات‌ها، پهپادها و ماهواره‌ها و سایر دستگاه‌های متصل در مزرعه، حجم اطلاعاتی که تولید و مبادله می‌شود بسیار بالاست. این حجم بالای اطلاعات نیاز به فناوری داده‌های بزرگ را قطعی کرده است.
- پلت‌فرم‌های تجزیهوتحلیل: با توجه به داده‌های بسیار در کشاورزی هوشمند، سیستم‌های تجزیهوتحلیل می‌توانند در مراحل رشد و برداشت محصول، پیش‌بینی‌های مفیدی ارائه دهند. به علاوه می‌توانند از جمع‌آوری اطلاعات محیطی و اطلاعات جامع در زمینه عوامل بیماری‌زای محصولات کشاورزی، به بهبود کیفیت و بهره‌وری بیشتر محصولات کشاورزی کمک کنند. همچنین این پلت‌فرم‌ها با تجزیهوتحلیل نیاز و تولید بازار، به کشاورزان در برآورد بهترین زمان برای عرضه محصولات جهت دستیابی به سود بیشتر کمک می‌کنند.
- مکانیزم انتقال اطلاعات: با در نظر داشتن این نکته که بخش بالایی از کشاورزان چه در کشورهای توسعه یافته و چه در کشورهای در حال توسعه، از دانش و علوم کشاورزی بی‌بهره‌اند و اغلب بر اساس تجربیاتشان عمل می‌کنند، لزوم دسترسی به اطلاعات به زبان‌های مختلف و با شیوه‌های بصری مانند ویدئو و تصویر بسیار مهم می‌شود. فناوری دیجیتال به کشاورزان از راه دور و با یادگیری آنلاین در تولید محصول و سلامتی آن، بسیار کمک‌کننده خواهد بود.
- روبات گفتگو: روبات‌های گفتگو دستیاران مجازی محاوره‌ای هستند که با کاربر نهایی به طور مستقیم و خودکار در ارتباط هستند. هوش مصنوعی با کمک فناوری یادگیری ماشین و پردازش زبان طبیعی باعث تقویت چت‌بات‌ها شده و برای ارتباط با کاربر کاملاً شخصی‌سازی شده است. اگرچه چت‌بات‌ها هنوز در ابتدای راه هستند، اما صنعت کشاورزی نیز می‌تواند از این فناوری در پاسخ به سؤالات، ارائه مشاوره و راهکار به افراد درگیر در این حوزه استفاده کند.
سایر فناوری‌ها همچون کلاد، فناوری ۵G، دسترسی به اینترنت سریع و ارزان‌قیمت و پهنای باند نامحدود به توسعه بیشتر صنعت کشاورزی و دیجیتالی شدن آن کمک خواهند کرد.
نکته حائز اهمیت در اینجا این است که همزمان با ظهور دگردیسی دیجیتال در صنعت کشاورزی، لزوم تأمین امنیت دستگاه‌های متصل و نیز حفظ اطلاعات کاربران نیز به امری بسیار حیاتی تبدیل می‌شود.
با مرور فناوری‌های موجود و کمک‌کننده به بخش کشاورزی باید گفت که در واقع صنعت کشاورزی در آینده کاملاً متصل خواهد بود: ماهواره‌ها و حسگرهایی که در زمین کار گذاشته شده‌اند، اطلاعات مرتبط با وضعیت محصولات را فراهم می‌کنند. این اطلاعات به همراه سوابق و پیش‌بینی‌های وضعیت آب‌و‌هوا، پایگاه داده‌های مربوط به کشت محصول و تنوع محصولات و حتی اطلاعات مربوط به برنامه کاری، به کشاورز در تصمیمات روزانه‌اش کمک خواهند کرد. همچنین کشاورز در این سیستم هوشمند، هشدارهای لحظه‌ای درباره صنعت، تجارت، وضعیت سیلو و … دریافت می‌کند. در شکل زیر نمایی کلی از آینده متصور در صنعت کشاورزی و نقش فناوری در هر یک از بخش‌های درگیر با آن را مشاهده می‌کنید.
البته باید توجه داشت که صنعت کشاورزی مسیری بسیار طولانی را تا رسیدن به این مرحله یعنی کشاورزی هوشمند طی کرده است. اگرچه هنوز کشاورزی به معنای واقعی و فراگیر، به شکل هوشمند در نیامده است اما با توجه به پیشرفت‌های فناوری، می‌توان پیش‌بینی کرد که در مدل هوشمند چه تغییراتی حاصل خواهد شد. اگر صنعت کشاورزی را از ابتدای پیدایش ماشین‌های بسیار ابتدایی که در برداشت محصول مورد استفاده قرار می‌گرفتند، در نظر بگیریم می‌توانیم در پنج مرحله کلی، روند دیجیتالی‌سازی و هوشمند شدن این صنعت را نمایش دهیم.
صنعت کشاورزی با درآمد ۵ تریلیون دلار، ۱۰ درصد هزینه‌های مصرف‌کننده جهانی، ۴۰ درصد از مشاغل و ۳۰ درصد از تولید گازهای گلخانه‌ای را شامل می‌شود. پیشرفت‌های دیجیتال و فناوری درحال‌تسخیر صنعت کشاورزی هستند؛ بهبود مواد غذایی تولیدی و کمک به بهره‌گیری مؤثر از منابع طبیعی از جمله اثرات دیجیتالی شدن کشاورزی است. به‌کارگیری حسگرها و پهپادها، اینترنت اشیا، سیستم‌های تجزیهوتحلیل و داده‌های بزرگ و … در تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه‌تر در استفاده از منابع و جلوگیری از هدررفت آن‌ها کمک بسیاری می‌کند.
محسن گرامی طیبی
آینده پژوهی – آینده نگاری – کشاورزی – فناوری‌های جدید
ممنونم بسیار عالی بود
ممنون بابت مطالب مفیدتون