پایگاه اینترنتی آینده پژوهی

آینده نگاری فناوری ارتباطات در ایران ۱۴۰۴

آينده نگاري فناوري ارتباطات در ايران 1404

3,371

 

هدف اصلی این پروژه آینده ­نگاری، شناسایی آینده ­های محتمل فناوری ارتباطات ایران در افق چشم ­انداز ایران ۱۴۰۴ می ­باشد، به ­گونه­ای که بتوان با انتخاب بدیل، چارچوب مناسبی برای برنامه ­ریزی سیاست ­گذاران ملی و بخشی تدوین گردد.
به منظور شناسایی بدیل ­ها از روش سناریونگاری استفاده شده است. یک گام مهم در روش سناریونگاری شناسایی عدم قطعیت ­های فناوری اطلاعات می­ باشد. عدم قطعیت ­های شناسایی شده نمایانگر شرایطی حدی است که به درستی از وقوع هر یک از دو حالت اطمینان نداریم و گامی است برای تدوین سناریوها. بر طبق مطالعه مذکور “مخابرات به مثابه زیرساخت صنعتی” در مقابل “مخابرات به مثابه حوزه صنعتی” به عنوان یک عدم قطعیت و “حمایت دولت از حوزه های منتخب” در مقابل “ایجاد شرایط بازار رقابتی” به عنوان مهمترین چالش­ ها و فرصت ­های آتی فناوری اطلاعات ایران می­باشد. با در نظر گرفتن دو دسته از عدم قطعیت ­های مذکور چهار منطقه اصلی به­ وجود آمده است که هر یک متناظر با یک سناریو معرفی شده می ­باشد. پیاده­ سازی هر سناریو مستلزم تمرکز و سرمایه ­گذاری بر روی تعدادی از اجزای (پارامترهای) فناوری اطلاعات است. که در ذیل هر یک از سناریوها دیده می شود.

آینده ­نگاری فناوری ارتباطات در ایران ۱۴۰۴

هدف

شناسایی آینده­های بدیل­فناوری ارتباطات در افق چشم­انداز کشور که هر یک از آن­ها می­تواند چارچوب مناسبی برای برنامه­ریزی سیاست­گذاران ملی و بخشی باشد

عوامل کلیدی تاثیرگذار بر آینده فناوری اطلاعات

رشد صنعت نرم افزار، استانداردسازی(توسط بازار یا توسط سازمان های جهانی)، نقش دولت و سیاست های آن، نقش دولت و سیاست های آن، قدرت نهادهای غیر دولتی تنظیم مقررات، تمرکز در بازار عرضه، میزان مقبولیت فناوری های ارتباطی در جامعه، سرمایه گذاری دولت در تحقیق و پژوهش، آزادسازی و خصوصی سازی صنعت مخابرات، تعداد فارغ التحصیلان دانشگاه، ثبات قوانین، فرهنگ نگاه مثبت به تولیدات داخلی، درآمد سرانه، ترکیب دانش الکترونیک با حوزه بیو مکانیک-گسترش دانش، امنیت تبادلات، رابطه با جهان غرب، ارتباط با چین، روابط منطقه ای ایران در خاورمیانه، عضویت در WTO ، تحریم، گسترش خدمات الکترونیک (بهداشت، تجارت)، جهانی شدن محصولات سلیقه ها و استانداردها، بهبود حقوق مالکیت فکری، بالا رفتن قیمت انرژی در جهان، افزایش کاربرد ربات ها، پیشرفت های حوزه مواد

روش

سناریونگاری

عدم قطعیت های شناسایی شده فناوری اطلاعات

۱- “مخابرات به مثابه زیرساخت صنعتی” در مقابل “مخابرات به مثابه حوزه صنعتی”
۲- “حمایت دولت از حوزه های منتخب” در مقابل “ایجاد شرایط بازار رقابتی”

سناریو

ابعاد سناریو:

  • سناریو غول چراغ جادو: مخابرات به مثابه زیرساخت صنعتی و حمایت دولت از حوزه های منتخب
  • تولید کفش سفارشی: مخابرات به مثابه حوزه صنعتی و حمایت دولت از حوزه های منتخب
  • دست فرزندان کوچک در دست پدران: مخابرات به مثابه حوزه صنعتی و ایجاد شرایط بازار رقابتی
  • سلام بر اپراتورها: مخابرات به مثابه زیرساخت صنعتی و ایجاد شرایط بازار رقابتی

های این سناریوها در رابطه با دولت

•ایجاد نظام انگیزشی
•حمایت از تولیدکنندگان داخلی
•اتخاذ سیاست های بازرگانی مناسب برای حمایت از صنایع مخابرات و الکترونیک و صنایع وابسته به آنها، نظیر نرم افزار و فناوری اطلاعات و بنگاه های فعال در آن صنایع
•اتخاذ سیاست دولت به عنوان خریدار بزرگ محصولات داخلی
•دخالت مستقیم دولت در تامین منابع مورد نیاز تولید کنندگان و سرمایه گذاری به منظور ارتقای فناوری های بنگاه های موجود
•اعمال کنترل های محدود کننده در واردات و اتخاز سیاست توسعه صادرات در دراز مدت
•برنامه ریزی برای آموزی و ارتقای سطح دانش نیروی انسانی

اولویت های این سناریوها در رابطه با بخش خصوصی

•توسعه توانمندی نرم افزاری
•توسعه پایگاه های داده
•توسعه مهارت های مدیریتی و بازاریابی کاربردها و خدمات ارتباطات و مخابرات
•نمایندگی فروش تجهیزات و محصولات خارجی
•تولید برخی محصولات خاص
•ارائه خدمات نصب و نگهداری

با توجه به عدم قطعیت ­های شناسایی شده، سناریوهای چهار­گانه فاوای ارائه شده و همچنین با در نظر گرفتن عوامل کلیدی تاثیرگذار بر آینده فناوری ارتباطات بیان شده در این مطالعه، فرصت­ های آتی فناوری ارتباطات کشور عبارتند از:

 

اولویت های این سناریوها در رابطه با دولت

  • ایجاد نظام انگیزشی برای عاملان فاوا
  • حمایت از تولیدکنندگان داخلی
  • اتخاذ سیاست های بازرگانی مناسب برای حمایت از صنایع مخابرات و الکترونیک و صنایع وابسته به آنها، نظیر نرم افزار و فناوری اطلاعات و بنگاه های فعال در آن صنایع
  • اتخاذ سیاست دولت به عنوان خریدار بزرگ محصولات داخلی
  • دخالت مستقیم دولت در تامین منابع مورد نیاز تولید کنندگان و سرمایه گذاری به منظور ارتقای فناوری های بنگاه های موجود
  • اعمال کنترل های محدود کننده در واردات و اتخاذ سیاست توسعه صادرات در دراز مدت
  • برنامه ریزی برای آموزش و ارتقای سطح دانش نیروی انسانی

اولویت های این سناریوها در رابطه با بخش خصوصی

 

  • توسعه توانمندی نرم افزاری
  • توسعه پایگاه های داده
  • توسعه مهارت های مدیریتی و بازاریابی کاربردها و خدمات ارتباطات و مخابرات
  • نمایندگی فروش تجهیزات و محصولات خارجی
  • تولید برخی محصولات خاص
  • ارائه خدمات نصب و نگهداری

آینده نگاری فناوری ارتباطات در ایران ۱۴۰۴، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، ۱۳۸۸

نظر دهید

آدرس ایمیل شما منتشر نمی‌شود.